Van alle energie die in België wordt geproduceerd, is slechts 9% groen. Toch denkt 37% van de Belgen dat ze groene energie kopen. Hoe kan dat? Iedereen die groene energie opwekt, krijgt hiervoor een certificaat of ‘Garantie van Oorsprong (GvO)’. Deze certificaten worden nationaal én internationaal verhandeld, zonder dat je de energie er fysiek bijkoopt. De certificaten kleuren grijze stroom in België dus ‘groen’, zonder dat er ook effectief groene stroom wordt opgewekt in ons land. Deze grijze stroom, met een groene sticker, noemen we sjoemelstroom. Om de duurzame energieontwikkeling in ons land te stimuleren, moeten we bewust kiezen voor lokaal opgewekte stroom. Streekstroom, geen sjoemelstroom.
Goed om weten
3 op 4 groene energiecontracten in België zijn niet groen. 3 op 4! Je koopt dan grijze stroom met een groene sticker, sjoemelstroom. Dit willen we halt toeroepen met de #stopsjoemelstroom-campagne.
Het systeem van Garanties van Oorsprong uitgelegd
Aan stroom op zich kan je niet zien hoe en waar deze werd geproduceerd. Om dit probleem op te lossen, werd er een systeem in het leven geroepen: het systeem van Garanties van Oorsprong (GvO’s). Voor elke megawattuur (MWh) stroom die duurzaam wordt opgewekt, wordt een GvO toegekend. Het is dus een soort bewijsstuk waarmee je de duurzame herkomst (dus energie afkomstig uit een hernieuwbare energiebron) van stroom aantoont. Sloot jij een groen energiecontract af? Dan zal je energieleverancier voor elke MWh, die jij verbruikt, een GvO inleveren bij de energieregulator. Goed idee!
Toch is er een probleem met de GvO’s. De theorie sluit niet aan bij de praktijk. De GvO’s bevinden zich in een Europese markt, waar ze losgekoppeld worden van de bijbehorende stroom. Dat zorgt voor verwarring.
Een voorbeeld. Als jij een windmolen hebt in IJsland en jaarlijks 15.000 MWh produceert dan kan je de stroom en de GvO’s afzonderlijk van elkaar aan verschillende entiteiten verkopen.
Zo kan een Belgische energieleverancier jouw IJslandse GvO’s kopen en deze kleven op een contract waarvan de stroom uit een kerncentrale in Frankrijk komt. Het contract wordt dan verkocht als groen (dankzij jouw IJslandse GvO’s), terwijl het eigenlijk over stroom van een Franse kerncentrale gaat. Het huishouden, dat het groene contract aangaat in België, denkt z’n steentje bij te dragen door groene stroom van deze leverancier te kopen én in IJsland denken ze hetzelfde, omdat ze daar de stroom effectief gaan verbruiken. Dat wringt, want stroom kan natuurlijk niet op twee plaatsen tegelijk zijn.
Om een écht groen contract aan te gaan, is het dus belangrijk om te weten waar die groene stroom precies werd opgewekt. In Vlaanderen kan je dit controleren met de Herkomstvergelijker van de VREG. In Wallonië en Brussel zijn dergelijke systemen nog niet beschikbaar. Om het Belgische stroomnet te vergroenen, koop je dus best duurzame, lokaal opgewekte stroom uit België.
Goed om weten
Traditionele leveranciers houden ervan om de woorden ‘groen’ en ‘lokaal’ te gebruiken. Jammer genoeg gaat het gewoon om verkooptrucjes, en koop je helemaal geen groene of lokale stroom. Bovendien durven ze ook hogere prijzen aan te rekenen voor die ‘groene’ stroom. Ook dit zijn blaasjes. Groene stroom is niet duurder dan grijze: om voor een huishouden GvO’s voor een jaar te kopen, moet een leverancier gemiddeld slechts 3 euro te betalen.
Goed om weten
Bolt koopt de stroom zelf én de Garanties van Oorsprong (GvO’s) van de lokale energie-opwekkers samen, zodat de GvO’s niet ergens anders ingezet kunnen worden. Op die manier zijn onze energie-afnemers zeker waar hun stroom vandaan komt.
